Iyadoo la kaashanayo Dowladda Federaalka Soomaaliya, Taliska Mareykanka ee Afrika (AFRICOM) ayaa fuliyay duqeymo cirka ah oo lagu beegsadey ganacsade hub ka iibiya al-Shabaab, 13-kii Sebtembar, 2025.
Duqeymaha cirka ayaa ka dhacay agagaarka Badhan, ee Soomaaliya.
AFRICOM, oo ay weheliyaan Dowladda Federaalka Soomaaliya iyo Ciidamada Qalabka Sida ee Soomaaliya, ayaa weli qaadaya tallaabooyin lagu wiiqayo awoodda al-Shabaab ku hanjabto inay ku waxyeelayso dhulka Mareykanka, ciidamadiisa, iyo muwaadiniintiisa dibadda.
Faahfaahinta gaarka ah ee ku saabsan cutubyada iyo hantida lama sii deyn doono si loo xaqiijiyo amniga sugnaanta howlgallada oo sii socda.
Taliska Mareykanka ee Afrika (AFRICOM) ayaa sanadkan ka fuliyay Soomaaliya duqeymo dhanka cirka ah oo ka badan duqaymaha loo gaystay ururada kala duwan 20kii sano ee u dambeyey. Isniintii lasoo dhaafay, tirada duqeymaha cirka ee AFRICOM waxay gadhey 72, iyadoo weeraro xidhiidh la gaystay, intii lagu jiray weerar laba toddobaad socday oo dhawaanahan ka dhan ahaa xarakada Al-Shabaab, taasoo talisku xaqiijiyay Isniintii. Weerarkadii sanadkan ee ka dhanka ahaa Al-Shabaab iyo kooxda Daacish ee dalka ayaa ayaa sare u qaadey tirada duqeymaha Soomaaliya in ay dhaafto heerarkii hore, iyadoo sare martey 63 sanadkii 2019-kii.
Bayaan ay soo saartay Jimcihii, AFRICOM waxay sheegtay inay fulisay duqeymo cirka ah oo ka dhan ah ISIS-Somalia laga bilaabo Agoosto 31-keedii ilaa Sebtembar 2-deedii, iyadoo beegsatay bartilmaameedyo ku yaalla gobolka buuraleyda ah ee Golis, kaasoo soo ifbaxay inuu noqday xarun kooxda fallaagada ahi gabbaad ka dhigteen. Dhanka kale, duqeyntii ugu dambeysay ee AFRICOM ee ka dhanka ah Al-Shabaab ayaa dhacday Ogosto 30-keedii qiyaastii 25 mayl meel ka baxsan magaalada Kismaayo ee koonfurta. Gobolkan ayaa ahaa bartilmaameed joogto ah oo AFRICOM ah. Khamiistii, ciidamada Mareykanka iyo dhiggooda Soomaalida oo ka howlgelaya agagaarka Kismaayo ayaa waxaa lagu soo weeraray rasaas aan toos ahayn, AFRICOM ayaa sidaas ku sheegtay bayaan gooni ah oo ay soo saartay Jimcihii. “Ma jiro wax dhaawac ah ama khasaare ah oo ka soo gaaray ciidamada Mareykanka ama kuwa is garabsanaya natiijada weerarka, wax dhaawac ahna lagama soo sheegin saldhigga ama hantida isbahaysiga,” AFRICOM ayaa tiri, iyadoo bixisay faahfaahin kooban oo ku saabsan dhacdada.
Marka laga soo tago duqeymaha cirka, howlgallada socda ee AFRICOM ee Soomaaliya waxaa ka mid ah tababaridda iyo la talinta ciidamada dhulka ee deegaanka. Kordhinta duqeymaha cirka ayaa sidoo kale waxay ku beegan tahay amar uu soo saaray bishii Janaayo Xoghayaha Difaaca Pete Hegseth kaasoo siiyay taliyeyaasha AFRICOM awood dheeri ah oo go’aan qaadasho ah duqeymaha dhanka cirka.
Toddobaadkii hore, Gen. Dagvin Anderson, oo ah hoggaamiyaha cusub ee taliska fadhigiisu yahay Stuttgart, ayaa booqashadiisii ugu horreysay ku tagay Soomaaliya isaga oo ah madaxa howlgallada milatari ee Mareykanka ee qaaradda. Muqdisho, Anderson wuxuu kula kulmay Madaxweynaha Soomaaliya Xasan Sheekh Maxamuud iyo saraakiil kale oo ka hadlay khataraha ka imanaya dalka. Xubnaha Daacish ayaa ku sii fidaaya Soomaaliya iyo qeybo kale oo Afrika ah, halka Al-Shabaab ay iskaashi la sameyneyso ururka Xuutiyiinta oo ay taageerto Iran, oo fadhigoodu yahay Yemen, ayuu yiri. Al-Shabaab, oo Mareykanku u arko kooxda argagixisada ugu weyn Afrika, ayaa lagu qiyaasaa inay leeyihiin 7,000 ilaa 12,000 oo askari. Tobanaan sano, waxay ku jireen kacdoon hubeysan oo ka dhan ah dowladda dhexe ee Soomaaliya oo liidata, oo ciidankeeda ay tababaraan shaqaalaha Mareykanka.
Anderson wuxuu iftiimiyay howlgallada ka dhanka ah ISIS Somalia, isagoo tusaale u ah isku dubbaridka Mareykanku la sameynayo la-hawlgalayaasha deegaanka si loo helo sirdoon looguna xusho bartilmaameedyada duqeymaha lagu ekaynayo. “(Iyadoo la barbar socdo tan) waxaan awood u siinay la-hawlgalaha, oo lahaa rabitaanka ah inuu u kaco buurahaas, aado argagixisada, oo uu haysto dhul si ay dib ugu soo noqon waayaan,” ayuu Anderson ku yiri bayaankisa. Markii la gaaray bishii Maarso, ISIS Somalia waxay ka soo koreen qiyaastii 500 oo dagaalyahan ilaa 1,500 muddo 18 bilood ah, iyadoo qiyaastii 60% xubnaha ay ka yimaadeen meelo ka baxsan Soomaaliya, sida ay sheegtay AFRICOM.